نقش دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در نقض حقوق بشر

از ویژگی این مستند گفتگو با پیرمرد گورکن گورستان و شهادت او در مورد اعدام‌ها و تعداد زیاد گورها و افزایش شدید دفن و کفن و گورهایی بود که اجازه‌ی درج نام بر آن نبود و تنها شماره‌هایی بود که بر مقوایی درج می شد

به گزارش « محبت نیوز» به نقل از رادیو کوچه، در سومین روز از بیست‌و‌سومین نشست شورای حقوق بشر ملل متحد در ژنو، رویداد جانبی و تخصصی از سوی کارزار افشای نقض حقوق بشر در ایران با پشتیبانی سودویند (Südwind) برگزار شد.

اداره‌ی این نشست که از ساعت ١٠:٠٠ چهارشنبه ٢٩ ماه مه ٢٠١٣ برابر با هشتم خرداد ١٣٩٢ آغاز شد، برعهده‌ی «محمود اخوان» بود. وی ضمن گرامی‌داشت یاد مادر معینی، درگذشت این مادر مقاوم که یکی از چهره‌های اصلی جنبش مادران خاوران است را تسلیت گفت و برنامه‌ی رویداد جانبی را برای حاضران تشریح کرد.

این کوشنده‌ی حقوق بشر در سخنان خود اهمیت آشنایی با مقوله‌‌ی حقوق بشر، آگاهی رسانی در مورد نقض آن و نیز آشنایی گروه‌های مختلف مردم با روند تهیه‌ی گزارش‌های حقوق بشری را مورد توجه قرار داد و اشاره کرد: «این روی‌داد در زمان برگزاری امکان پخش تلویزیونی را در شبکه‌ی تلویزیونی سازمان ملل و نیز اینترنت به شکل هم‌زمان دارد».

سخنرانی ویدئویی شیرین عبادی به این مناسبت نخستین برنامه‌ی نشست جانبی امروز بود.

شیرین عبادی: پیروزی اصلاحات منوط به اصلاح دستگاه قضایی است

«شیرین عبادی» با اشاره به اهمیت استقلال قضات، دادگاه‌ها و دستگاه قضا اظهار داشت سال‌هاست که دادگاه‌ها به ویژه دادگاه انقلاب استقلال خودشان را از دست داده‌اند و این امر از زمان تصدی آقای لاریجانی بر منصب قضاوت و ریاست دستگاه قضایی بیشتر شده است.

بانوی صلح نوبل با اشاره به پرونده‌های وکلای دربند و تحت ستم از جمله «نسرین ستوده و جاوید هوتن کیان»، بر نفوذ بازجوهای امنیتی بر روند رسیدگی قضایی تاکید کرد و گفت: «اساسا یکی از مشخصات حکومت‌های غیر دموکراتیک عدم استقلال دادگاه‌هاست».

وی در ادامه با اشاره به احکام محکومیت صادر شده علیه وکلای پی‌گیر موارد نقض حقوق متهمان در ایران، محکومیت «محمد اولیایی فر، عبدالفتاح سلطانی، محمد سیف‌زاده و یا شخص شیرین عبادی» در پرونده‌ی یاران (هفت عضو جامعه‌ی بهائیان) را از جمله موارد شگفت نوع مواجهه‌ی دستگاه قضایی دانست و تاکید کرد: «باید بگویم دادگاه‌ها به ویژه دادگاه انقلاب تبدیل شده‌اند به شعبه‌ای از وزارت اطلاعات و به هیچ وجه امکان اجرای عدالت را من در دادگاه نمی‌بینم».

«شیرین عبادی» خطاب به افرادی که معتقدند جمهوری اسلامی اصلاح پذیر است گفت آن‌ها باید بدانند که اصلاحات از قوه قضائیه و دادگاه‌ها شروع می‌شود و امکان ندارد اصلاحات در کشوری موفق شود اما دادگاه‌ها استقلال نداشته باشند.

نقض سیستماتیک حقوق بشر در دادگاه های آذربایجان شرقی

سخنران بعدی «نقی محمودی» وکیل دادگستری و کارشناس ارشد حقوق جزایی بود که سخنان خود را باعنوان «قضات ناقض حقوق بشر در استان‌های آذربایجان شرقی،غربی و اردبیل» آغاز کرد.

این وکیل دادگستری در سخنان خود با تمرکز با شهادت در مورد نقض سیستماتیک حقوق بشر در دستگاه قضایی استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل به موارد مشخص نقض حقوق بشر و جنایت علیه بشریت پرداخت.

وی با اشاره به اهمیت دادگاه‌های انقلاب و عمومی مستقر در تبریز در سال‌های گذشته، ابتدای گزارش خود را به شهادت در مورد نقض‌های صورت گرفته در دادگاه‌ها و زندان‌های آذربایجان شرقی اختصاص داد.

به استناد گزارش ارایه شده سه نفر از افرادی که در دهه‌ی شصت و در بازجویی از متهمان سیاسی در دادگاه انقلاب تبریز، نقش داشته‌اند، عبارتند از «حسن مهاجر میلانی، زین العابدین تقوی و قاسم روستایی». این سه تن به عنوان قاضی دادسرای انقلاب تبریز، سال‌ها به بازجویی و تشکیل پرونده و صدور کیفرخواست برای متهمان سیاسی ای- که تقریبا همگی عضو یا هوادار سازمان‌های سیاسی بودند- مشغول بوده‌اند، در حالی که هیچ یک تحصیلات حقوقی نداشته‌اند.

«نقی محمودی» که خود به دلیل پذیرش وکالت «جاوید هوتن کیان» با تهدیدهای دستگاه امنیتی مواجه و مجبور به ترک کشور شده، با اشاره به گستردگی نقض سیستماتیک حقوق بشر در دستگاه قضایی گزارش مبسوطی از موارد مشخص افراد دخیل در سرکوب‌ها و نقض حقوق بشر در دستگاه قضایی را ارایه کرد.

روایت‌های تصویری و مستند نیما سروستانی

در ادامه بخش‌هایی از مستند تهیه شده توسط مستند ساز ایرانی ساکن سوئد «نیما سروستانی» در مورد اعدام‌های دهه‌ی ۶٠ در استان فارس ( شیراز) در سالن به نمایش در آمد.

از ویژگی این مستند گفتگو با پیرمرد گورکن گورستان و شهادت او در مورد اعدام‌ها و تعداد زیاد گورها و افزایش شدید دفن و کفن و گورهایی بود که اجازه‌ی درج نام بر آن نبود و تنها شماره‌هایی بود که بر مقوایی درج می شد.

گورکن گورستان شهادت داد که اجساد همه بعد از غروب به گورستان انتقال داده و در طول شب دفن می‌شدند.

پرسش‌های مستندساز با دقت و آرامی تلاش می‌کند که مدعاها را در این فیلم با پاسخ‌های شاهد فیلم مستند کند.

بخش دیگر این مستند به خاوران اختصاص دارد. گفت‌وگو و همراهی یک مادر داغدار از مادران خاوران و بیان داستان گورهای خاروان و چگونگی شناسایی گورها و شهادت در مورد برخی گورهای دسته جمعی است.

سرنوشت «آیت‌اله منتظری» به دلیل اعتراض به اعدام‌ها در بخش دیگری در مستند «نیما سروستانی» به تصویر درمی‌آید.

گفتگوی رو در روی فیلم‌ساز با «آیت‌اله منتظری» و پاسخ‌های روشن و دقیق از نقاط برجسته‌ی این سند تصویری است که بخش‌هایی از آن برای نخستین‌بار در کارزار افشای نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران پخش شد.

«نیما سروستانی» جزو خانواده‌ای است که هزینه‌های زیادی را با جان فرزندان‌شان پرداخته‌اند. پیش از این، فیلم‌های مستند این کارگردان ایرانی ساکن سوئد در جشنواره‌های مختلف جهانی مورد توجه قرار گرفته و جوایز بسیاری را به خود اختصاص داده است.

هدایت متین دفتری: ساختار قوانین جمهوری اسلامی ناقض حقوق بشر است

«هدایت‌اله متین دفتری» حقوق‌دان و بنیان‌گذار جبهه دموکراتیک ملی ایران، سخن‌ران بعدی این نشست بود که ساختار غیر دموکراتیک جمهوری اسلامی را از آغاز مورد تاکید قرار داد و گفت: «تنها نحوه‌ی رفتار قضات نیست که مشکل‌ساز است، ساختار قوانین جمهوری اسلامی چنین امکانی دارد؛ این قوانین و ساختار از آغاز در تضاد با قوانینی بود که همه میراث مشروطه بودند».

وی با اشاره به روند برگزاری دادگاه ایران تریبونال آن را جنبشی کاملن غیر سیاسی دانست که هدفی جز رسیدگی به اعدام‌های دهه‌ی ۶٠ ندارد و مراحل مختلف نابودی سیستم قضائی و سیستم کیفری سکولار هم در جریان آن بررسی شد.

هدایت متین دفتری تمرکز ایران تریبونال را بر کشتار جمعی دانست و گفت : «بسیاری از این زندانیان سیاسی فقط برای اینکه ایدئولوژی مغایر رژیم داشتند اعدام شدند و هدف این تریبونال این هست که جمهوری اسلامی پاسخ‌گو باشد».

این حقوق‌دان ارشد، ساختار و گردش کار ایران تریبونال را شرح داد و افزود این حرکت نقطه اوج جنبشی است که از خانواده‌های کشته شدگان شروع شده است.

متین دفتری موارد متعدد نقض حقوق بشر که در جریان دادگاه ایران تریبونال مورد توجه و بررسی قرار گرفت را برشمرد و به گستردگی بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه ، دادرسی‌های ناعادلانه، اعدام‌ها، احکام سنگین و زندان‌های طولانی، اعدام کودکان، تحویل ندادن اجساد قربانیان، جلوگیری از برگزاری مراسم برای قربانیان و... اشاره کرد.

وی در پایان خطاب به گزارش‌گران ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل توجه جدی به نقض حقوق بشر در ایران را خواستار شد و تحریم‌های سیاسی مقامات دخیل در نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران مورد تاکید قرار داد.

مرسده محسنی: مهر اعدام از بدو تولد جمهوری اسلامی بر پیشانی حاکمیت نقش بسته

سخنران پایانی نشست «مرسده محسنی» فعال حقوق بشر ساکن آلمان بود که موضوع «اعدام‌های فرا قانونی» را مورد توجه قرار داد و گستردگی اعدام‌های فراقانونی در جمهوری اسلامی را بسیار زیاد دانست و گفت: «برای ارایه یک سخن‌رانی تنها به نمونه‌هایی از مقطع زمانی مشخص می‌توان اشاره کرد که امروز تصمیم دارم در مورد جنایات سال های ۵۷ تا ۶۰ که شاید دوستان جوان ما کمتر درباره‌ی آن شنیده‌اند توضیحات مختصری ارایه دهم».

وی که خود از خانواده‌ی جان‌باختگان قتل‌عام‌های ١٣۶٧ است گفت: «مُهر اعدام از بدو تولد جمهوری اسلامی بر پیشانی این حاکمیت نقش بسته و این جنایت‌ها تنها دو روز پس از پیروزی انقلاب با اعدام سران رژیم پهلوی آغاز شد. اعدام‌های سران رژیم گذشته بدون محاکمه یا در محاکمه‌های چند دقیقه‌ای بدون وکیل انجام شدند».

«مرسده محسنی» این اعدام‌های بدون محاکمه را آغاز دوران شومی دانست که ۳۴ سال است ایران را در صدر آمار اعدام در جهان قرار داده است.

این همراه مادران خاوران گفت: «کشتار و اعدام در کردستان در اولین سال استقرار جمهوری اسلامی آغاز شد. در این دوره پس از آنکه مذاکرات مربوط به کردستان با شکست روبرو شد، خشونت این منطقه را فراگرفت، خشونتی که به تدریج دامن غیر نظامیان را هم گرفت و سپس به اعدام‌ها پیوند خورد».

وی در ادامه‌ی گزارش خود با برشمردن مواردی متعدد مستند از اعدام‌های غیر قانونی در کردستان به استمرار این جنایت‌ها در گنبد پرداخت و گفت : « آقای خلخالی، در روزنامه ی صبح آزادگان ۲۸/ ۶ / ۱۳۶۳ گفت: من با قاطعیت در گنبد وارد شدم و یکی از کارهای برجسته و انقلابی‌ام در گنبد. ۹۴ نفر منجمله توماج، مختوم، واحدی و جرجانی را بنده اعدام کردم. ۹۴ نفر را اعدام کردم نه یک نفر را.»

«مرسده محسنی» در بخش دیگری از سخنان خود به اعدام‌های دهه شصت پرداخت و گفت :«بر طبق آمار عفو بین‌الملل از روز سی‌ویک خرداد تا اوخر آذر شصت، حدود ۲۴۴۴ نفر در ایران اعدام شدند که این مطلقا رقم واقعی نست».

این کوشنده‌ی حقوق بشر در پایان گفت : «آن‌چه گفته شد، نه برگی از کتاب پوسیده‌ی قرون گذشته تاریخ، که فجایعی در صبح امروز وطن است. صبحی که حتی نیم قرن هم از آن نگذشته و جانیان و قاتلان در رژیم عامل این جنایات همچنان کاندیدای ریاست جمهوری شده و بازجویان آن دوران، بر مسند وکالت در مجلس تکیه می‌کنند».

• By mohabatnews.com
• 1392/03/10