چند همسری پدیده‌ای است که کماکان صورت می‌گیرد

در پدیده‌ی چندین همسری یکی از اصلی‌ترین شروط که در کشور ما قرار گرفته است، مسئله‌ی رضایت همسر اول است. اما این تنها یکی از شروط این مسئله است ، آن­چه در این میان حایز اهمیت است و کمتر به آن پرداخته می­شود آلام و مصایب روحی است که زنان با آن مواجه می­شوند.

« محبت نیوز» - چند همسری به معنای اختیار نمودن بیش از یک زن در آن واحد است. چند همسری پدیده‌ای است که این حق را برای مردان قایل می‌شود که در زمانی یکسان زن‌های متعددی داشته باشند و با قرار دادن پاره‌ای از قوانین و مجاب نمودن مرد به رعایت آن‌ها این امر را بلامانع دانسته شده است.

رادیو کوچه طی گزارشی افرود، امروز اما تناقض مسئله‌ی چند همسری با طبیعی‌ترین حقوق بشر امری بدیهی فرض شده است که اثبات این تعارض‌ها شاید غیرمنطقی جلوه کند. اما مسئله‌ای که باعث می­شود کماکان این موضوع و قوانین و حواشی مربوط به آن مورد بحث قرار بگیرد این است که تعدد زوجات و چند همسری پدیده‌ای است که کماکان صورت می‌گیرد و استناد به قوانین حقوق بشری در راستای اثبات این نظریه که چند همسری از نمونه‌های بارز نبودن حقوق برابر برای زن و مرد است برای حل این معضل کفایت نمی‌کند.

امروز در حدود چهل و هشت کشور جهان ضمن امضای اعلامیه‌ی حقوق جهانی بشر تعدد زوجات را در قانون مدنی خود به رسمیت شناخته‌اند. همچنین حدود چهل و یک کشور با محدودیت‌های جزیی برای بعضی از مهاجرین و یا ادیان آن را مجاز شمرده­اند. بسیاری از کشورهای اروپایی این مسئله را ممنوع کرده‌اند اما در مورد مهاجرین یا دینداران مهاجر و حتا با بسیاری از مواردی که برای شهروندان پیش می­آید عملن با تساهل برخورد می‌کنند. در کشوری مانند فرانسه که تعدد زوجات امری خلاف قانون است هم با ساکنان مسلمان و یا کسانی که به صورت عرفی این مسئله را دنبال می­کنند برخوردی جدی و بدون مدارایی صورت نمی­گیرد.

رسم چند همسری تاریخی به دیرینگی قدمت بشر دارد. قوم‌های ابتدایی زندگی‌های پلی‌گامی داشته‌اند و ویل‌دورانت معتقد است که این رسم از همان جوامع ابتدایی ریشه گرفته است و چند همسری امری متداول بوده است. به مرور زمان این مسئله به بضاعت مالی افراد برمی‌گشت و بسیاری از افراد تنها به دلیل مضیقه‌های مالی تک همسری را برمی‌گزیدند و این امر مختص افراد توانگر شده بود که حتا در بعضی از اسناد تاریخی تا صد زن هم داشته‌اند.

برای پدیده‌ی چندین همسری یکی از اصلی‌ترین شروطی که در کشور ما قرار گرفته است، مسئله‌ی رضایت همسر اول است. اما این تنها یکی از شروط این مسئله است و آن­چه در این میان حایز اهمیت است و کمتر به آن پرداخته می­شود آلام و مصایب روحی است که زنان با آن مواجه می­شوند. این آسیب از نوع آسیب‌های دنباله‌داری است که ممکن است دامن فرزندان خانواده و همینطور جامعه را نیز بگیرد. یکی از مسایلی که در جانبداری از طرح مربوط به چند همسری به خصوص از سوی مردان صورت می‌گیرد مطرح شدن این موضوع است که زمانی که تمکن مالی و شرایط مناسب اقتصادی وجود داشت تا همسر اول از هیچ لحاظی در مضیقه قرار نگیرد این کار بلامانع خواهد بود. اما چیزی که در این میان کمرنگ می‌شود این است که بنیان خانواده مانند یک معامله‌ی اقتصادی نیست که با ارایه رفاه مالی بتوان به مابقی حواشی آن نیز دست یافت. به خصوص در جامعه ای مانند جامعه‌ی ما که همیشه با تمسک به قوانین اسلامی افراد را برابر فرض می­کنند و جنسیت را در ارزش‌گذاری افراد دخیل نمی‌نمایند اما در پای عمل با پدیده‌های این‌چنینی مانند یک معامله‌ی اقتصادی برخورد می­کنند که سود و زیانش نیز مادی می‌باشد. مسئله‌ی بسیار مهمی که نادیده انگاشته می‌شود، حضور یک زن به عنوان یکی از پایه‌های مفهومی به نام خانواده است که با این فرایند تبدیل به موجودی منفعل می‌شود.

یکی دیگر ار بندهایی که برای مسئله‌ی چند همسری در نظر گرفته می­شود، رعایت عدل در بین زنان است که بر همه به صورت آشکار واضح و مبرهن است که این شرایط با توجه به مردانه بودن این قضیه عدلی را در برنمی‌گیرد و مسئله‌ی مهم‌تر آن است که عدل میزان و سنجشی ندارد تا برآورد شود که آیا با همسران به عدل رفتار می‌شود یا خیر؟ مردی که با ضرب و شتم و تهدید زن اول اجازه‌ی ازدواج دوم خود را می­گیرد و قانون هم حامی اوست دقیقن واژه‌ی عدل را چگونه معنا خواهد کرد؟

با افزایش درخواست و علاقمندی نسبت به این پدیده در یک جامعه باید این سوال مطرح شود که کارکرد مفهومی به نام خانواده در این میان چه جایگاهی دارد. آن هم در شرایطی که این حق مسئله‌ای یکطرفه است که با زنان کارکردی شی مانند دارد و مطلقن نفع و نیاز مردان در نظر گرفته می‌شود؟ مسئله‌ای که با قبح‌های اجتماعی و همچنین مشکلات اقتصادی و عدم رفاهی که وجود دارد امروز کمتر است و یا به صورت پنهانی انجام می‌گیرد. اما با ادامه‌ی طرح این مسئله و افزایش رفاه اقتصادی و ترویج آن حقوق زنان و تلاش برای دستیافت به این حقوق به کجا خواهد رفت؟ مسئله‌ای که بلاشک با آگاهی زنان نسبت به حقوق خود با اجرا و عملی شدن مفهومی به نام خانواده را به طور کلی زیر سوال خواهد برد و زنان نیز این پرسش را مطرح می­کنند که آیا زندگی پلی‌گامی مفهومی صرفن مادی و مردانه است؟

• By mohabatnews.com
• 1392/06/10