نگاهی به راه و رسم ازدواج موقت در شهرهای مذهبی

یكی از روحانیون قدیمی مشهد : «ازدواج موقت پیش درآمد ازدواج دائم است، پیش‌تر به دلیل ارتباط كم دختر و پسر، ازدواج موقت این ضعف را جبران می‌كرد.

« محبت نیوز» - اگرچه حالا اكثر پایتخت نشینان موضوع صیغه را با سایت‌های اینترنتی پیوند می‌دهند، اما بحث ازدواج موقت از مدت‌ها قبل رواج داشته، به خصوص در شهرهای مذهبی این امر به عنوان امری شرعی مورد نظر بوده است.

هم‌اكنون در شهرهای مذهبی كه به اصطلاح جامعه حساسیت بیشتری روی روابط زن و مرد دارد، بحث ازدواج موقت بیشتر مورد توجه است، ازدواج‌های موقت به دو شیوه قانونی مثل سراسر كشور و به شیوه شرعی در این شهرها رایج است.

عقد موقت: آغاز مثل عقد دائم؛ پایانی متفاوت محضرداران در شهرهای مذهبی با مراجعات برای ازدواج موقت بیگانه نیستند. اكثر آنها روزانه مراجعاتی در این خصوص دارند، یكی از محضرداران در شهر قم درباره مراجعات می‌گوید: «ما در روز مواردی از پسران و مردانی را داریم كه با مراجعه به ما برای ازدواج موقت جویای مورد می‌شوند. زنان بیوه یا مطلقه هم برای ازدواج موقت مراجعه می‌كنند، اما تا به حال دوشیزه‌ای برای این موضوع مراجعه نكرده است.»

این محضردار در ادامه به راه‌های قانونی ثبت ازدواج موقت اشاره و می‌افزاید: «ما مجوز نوشتن عقدنامه ازدواج موقت را نداریم و فقط می‌توانیم در قباله ازدواج به جای دائم بنویسیم انقطاع. در این صورت اسم‌های طرفین در شناسنامه درج می‌شود و مراحل قانونی‌ای را كه ازدواج دائم نیاز دارد، داراست؛ یعنی گواهی عدم اعتیاد، اجازه پدر در صورت دوشیزه بودن، گواهی مبنی بر مطلقه یا بیوه بودن و غیره باید طی شود. اگر مرد هم دارای همسر اول باشد باید از دادگاه اجازه همسر اول را به همراه داشته باشد»

وی در خصوص بعد از پایان مدت ازدواج موقت یادآوری می‌كند: «اما بعد از تمام شدن عقد و عده زن طرفین می‌توانند به ثبت احوال مراجعه كرده و نام‌ها را از شناسنامه‌ها به طور كامل حذف كنند»

صیغه‌نامه‌هایی كه معمولن به صورت یك برگی یا دفترچه‌ای می‌باشند بر خلاف تصور عموم، جزو اوراق رسمی و قانونی نیستند و بیشتر گواهی است مبنی بر اینكه دو نفر با هم برای مدت مشخصی محرم هستند. تمام محضرداران اعلام می‌كنند كه از نظر قانونی اجازه مهر این عقدنامه‌ها را ندارند. زیرا هنوز قانونی مبنی بر این رویه وجود ندارد.

در قم به صورت رسمی مكان یا شخصی برای تنظیم صیغه نامه اعلام نشده است، اما اشخاصی هستند كه با چاپ كارت، بروشور و حتی اعلامیه به دیوار مدعی تنظیم این اوراق هستند!
این گواهی‌ها را برخی روحانیون یا اشخاصی كه سابقه در محضر داری دارند، به‌وسیله مهر برجسته یا مهر شخصی صادر می‌كنند و از طرفی این گواهی‌ها مورد پذیرش اداره اماكن نیز هست.

یكی از روحانیونی كه چنین گواهی‌هایی را صادر می‌كند در این باره می‌گوید: «حسن تكمیل صیغه‌نامه برای جوانان، مردان و زنان به این است كه اولن ارتباط آنان به صورت كاملن شرعی و قانونی است و تشویش در مكان و زمان ارتباط بین آنان از بین می‌رود و دوم آن كه دیگر مرد نمی‌تواند از كفالت زن فرار كند. با وجود این صیغه‌نامه‌ها زن می‌تواند در صورت بروز مشكل حق خود را بگیرد.»

او ادامه می‌دهد: «شرع و دین این اجازه را به متولیان دینی می‌دهد كه این امكان را برای جامعه فراهم آورند. این برگه‌ها هم گواهی شرعی برای مردم است. اما در مواردی كه مشكلات حقوقی ایجاد می‌شود، ما باید جوابگو باشیم. لذا بعضی از دوستان مبالغ بیشتری را دریافت می‌كنند كه جبران مافات شود»

این روحانی یادآور می‌شود: «دفاتر ثبت ازدواج هم بعضن چنین گواهی‌هایی را صادر می‌كنند، اما این گواهی‌ها را با مهر محضر مستند نمی‌كنند بلكه با مهرهای شخصی این كار را انجام می‌دهند» وی سپس درباره مدارك مورد نیاز ادامه می‌دهد: «صیغه نامه برای زنان بیوه و مطلقه نوشته می‌شود. اگر هم دوشیزه است، اجازه پدر لازم است.»

این صیغه‌نامه‌ها به طور كلی به دو صورت ارائه می‌شوند یكی به صورت تك برگی و دیگری در دفترچه‌هایی شبیه به شناسنامه.

در این برگه‌ها عكس طرفین، به انضمام مدارك مورد نیاز، مدت و مهریه درج می‌شود. یك كپی از آن نزد شخص تنظیم كننده و اصل آن به زوجه(زن) داده می‌شود تا در موقع لزوم بتواند از آن استفاده كند.

هزینه تنظیم این صیغه‌نامه‌ها مشخص نیست و بین 50 تا 400 هزار تومان متغیر است و بستگی به تنظیم كننده و زمان صیغه نامه دارد.

وی در ادامه به میزان مهریه ازدواج موقت اشاره می‌كند و می‌گوید: از آنجا كه بعد از اتمام مدت عقد موقت، زن باید عده نگه دارد عده هم در زمان عقد محاسبه می‌شود، معمولن مهریه‌ها بین 50 تا 200 هزار تومان است كه با توجه به زمان و توافق طرفین مشخص می‌شود».

یكی از روحانیون قدیمی مشهد در رابطه با لزوم سازوكار ازدواج‌های موقت می‌گوید: «ازدواج موقت پیش درآمد ازدواج دائم است، پیش‌تر به دلیل ارتباط كم دختر و پسر، ازدواج موقت این ضعف را جبران می‌كرد. اما برای ممانعت از بروز روابط ناسالم و غیرشرعی، این مقوله باید دوباره سر و سامان داده شود.»

او عقیده دارد «اگر مراكزی دایر شود كه دختر و پسر بتوانند به جای كوچه و خیابان، از طریق قانون و ظابطه با هم آشنا شده و روابط حسنه و شرعی داشته باشند، این اتفاق خوبی است.»

در گذشته دختران و زنان مطلقه و بیوه كه قصد ازدواج داشتند موضوع را با معتمدینی مثل امام جماعت مسجد در میان می‌گذاشتند. / دنیای اقتصاد

• By mohabatnews.com
• 1391/07/17